Leren hoeft niet los te staan van het werk, want het ís werk. Die gedachte vormt de basis van learning on the job: een aanpak waarbij medewerkers continu nieuwe kennis en vaardigheden opdoen terwijl ze bezig zijn met hun dagelijkse taken. Steeds meer organisaties passen deze vorm van leren toe.

In dit blog duiken we in de psychologie en de praktijk van learning on the job. Wat maakt leren tijdens het werk zo effectief? Welke impact heeft het op de leercultuur van je organisatie? En hoe zorg je ervoor dat deze vorm van leren niet vrijblijvend wordt, maar resultaat oplevert?

Waarom leren in de workflow werkt

De traditionele benadering van leren, klassikaal en losstaand van de praktijk, voldoet steeds minder. In een wereld waarin werk continu verandert, willen organisaties dat medewerkers zich blijven ontwikkelen op het moment dat het ertoe doet: tijdens het werk zelf.

Learning on the job biedt hierin een krachtig alternatief. Volgens het 70:20:10-model van Charles Jennings (Jennings & Wargnier, 2011) vindt 70% van het leren plaats op de werkvloer, 20% via interactie met collega’s en slechts 10% via formele scholing. Dat betekent dat organisaties die zich uitsluitend richten op klassikale trainingen, een groot deel van het potentieel onbenut laten.

Ook neurowetenschappelijke inzichten bevestigen dit. Leren is effectiever als het direct gekoppeld is aan relevante praktijkervaring (Brown, Roediger & McDaniel, 2014). Door vaardigheden te oefenen in een concrete context, versterkt het brein de verbindingen die nodig zijn om informatie te onthouden én toe te passen.

De psychologische kracht van directe toepassing

Wat maakt leren in de workflow zo krachtig? Een belangrijk psychologisch principe is “situated learning”: leren binnen een relevante, realistische context. Uit onderzoek blijkt dat mensen beter onthouden wat ze leren als ze die kennis meteen kunnen toepassen (Lave & Wenger, 1991). Dit verhoogt het gevoel van competentie, wat op zijn beurt de intrinsieke motivatie versterkt (Ryan & Deci, 2000).

Bij learning on the job is er bovendien sprake van “just-in-time learning”: medewerkers krijgen precies op het moment dat ze het nodig hebben de juiste ondersteuning, bijvoorbeeld via microlearning, een kennisbank of een collega. Dat verkleint de kloof tussen leren en doen, en maakt leren vanzelfsprekender.

Positieve effecten op de leercultuur

Een sterke leercultuur ontstaat niet door één training, maar door leren onderdeel te maken in de dagelijkse praktijk. Learning on the job draagt daar op verschillende manieren aan bij:

1. Leren wordt onderdeel van het werk

Doordat leren plaatsvindt in de workflow, verdwijnt het idee dat leren een extra taak is. Medewerkers ervaren het als onderdeel van hun werk, niet als een onderbreking.

2. Feedback wordt vanzelfsprekend

In een cultuur van learning on the job geven collega’s elkaar sneller feedback. Dit stimuleert groei en zorgt voor een cultuur van openheid en verbetering.

3. Leiderschap ontwikkelt zich sneller

Leidinggevenden die learning on the job stimuleren, ontwikkelen zelf ook sneller hun coachingsvaardigheden. Ze helpen medewerkers reflecteren, bijsturen en leren in de praktijk.

4. Hogere betrokkenheid

Wanneer medewerkers merken dat hun ontwikkeling serieus genomen wordt, voelen zij zich meer betrokken bij de organisatie (Gallup, 2023). Leren in de workflow maakt die betrokkenheid concreet zichtbaar.

Praktische vormen van learning on the job

Hoe ziet learning on the job er in de praktijk uit? De mogelijkheden zijn eindeloos. Enkele voorbeelden:

• Microlearning: korte kennisinjecties die aansluiten op een taak of situatie.
• Performance support: hulp op het juiste moment via checklists, video’s of AI-tools.
• Job shadowing: meelopen met een collega om informele kennis over te dragen.
• Buddy-systemen: ervaren collega’s begeleiden nieuwe medewerkers.
• Reflectie-opdrachten: korte vragen of prompts om bewust stil te staan bij wat er geleerd is.
• Intervisie of retrospectives: gezamenlijk leren van praktijksituaties.
• Learning nudges via LMS of mail: reminders om kennis toe te passen of te herhalen.

Bij SkillsTown zien we organisaties steeds vaker experimenteren met een slimme combinatie van deze werkvormen. Vooral blended learning waarbij on the job leren wordt ondersteund met online modules levert opvallend veel resultaat op.

Valkuilen: wanneer learning on the job níet werkt

Natuurlijk werkt learning on the job niet automatisch. Zonder structuur en aandacht kan het juist leiden tot verwarring, versnippering of onduidelijke verwachtingen. Let daarom op deze valkuilen:

• Gebrek aan richting: zorg dat medewerkers duidelijke leerdoelen hebben.
• Te veel op eigen initiatief: bied structuur en ondersteuning, anders verwatert de kennis
• Geen tijd en ruimte: als managers geen tijd vrijmaken voor zowel zichzelf als hun medewerkers, raakt leren ondergesneeuwd.
• Geen opvolging of reflectie: zonder feedback of evaluatie blijft de impact vaag.
• Geen cultuur van leren: medewerkers moeten voelen dat leren écht gewaardeerd wordt.

Met een goede aanpak zijn deze valkuilen te voorkomen. En daar begint het bij: leren in de workflow is geen toevallige bijzaak, maar vraagt om bewuste sturing.

Wat vraagt learning on the job van HR en L&D?

Voor HR en L&D betekent learning on the job een verschuiving in denken. Het is niet langer de vraag wélke training je aanbiedt, maar hoe je leren verweeft met het dagelijks werk. Dat vraagt onder andere om:

• Learning design op basis van de praktijk: ontwikkel leerinterventies rondom concrete werkprocessen.
• Gebruik van learning analytics: meet niet alleen gebruik, maar ook toepassing en impact.
• Coachende managers: train leidinggevenden in het faciliteren van learning on the job.
• Slimme inzet van technologie: gebruik platforms zoals SkillsTown om content en performance support beschikbaar te maken.

Hoe SkillsTown helpt leren in de workflow te versterken

Learning on the job is niet zomaar een trend. Het is de logische volgende stap in een wereld waarin werk verandert, medewerkers autonomie zoeken en organisaties veerkrachtig moeten zijn. Door leren te integreren in het werkproces, maak je ontwikkeling continu, meetbaar en relevant. En dat is precies wat een sterke leercultuur nodig heeft. SkillsTown biedt organisaties een compleet leerplatform dat leren direct koppelt aan het werk. Van microlearnings tot blended trajecten: alles is gericht op toepasbaarheid en resultaat.

Wil je zelf ontdekken hoe jouw organisatie kan excelleren met online leren? Download dan het whitepaper ‘Excelleren met online leren in 7 stappen’ en krijg inzicht in hoe je online leren effectief inzet, kennisdeling stimuleert en laagdrempelig blijft voor je medewerkers. Linkje whitepaper excelleren online leren.n